Dit eet je in de herfst.

Ik merk aan alles in mijn lichaam dat het herfst wordt. De overgang van zomer naar herfst is altijd weer een schok voor mijn lichaam. Ik moet echt wennen aan de kou en wind van de herfst. Mijn hoofdhuid wordt droger en begint te jeuken, mijn spijsvertering raakt van slag en ik heb moeite om mijn focus te behouden.

Om te voorkomen dat ik straks bij het eerste herfstvirusje dat voorbij komt meteen al geveld word, neem ik nu alvast maatregelen door mijn voeding en leefstijl aan te passen aan de herfst.

Herfst = Vata.

De herfst staat in de Ayurveda bekend als het Vata-seizoen en met name Vata-types merken nu dat ze makkelijk uit balans raken. Je merkt dat bijvoorbeeld doordat je last krijgt van droogte in je lichaam, zoals krakende gewrichten, een opgeblazen buik en constipatie, een droge huid en je kunt je minder goed concentreren. Herkenbaar?

Brain fog en een opgeblazen buik.

In de herfst droogt je lichaam uit, net zoals de bladeren aan de bomen. Je gewrichten kunnen in deze tijd van het jaar stijf aanvoelen en meer kraken dan normaal. Je botten kunnen zelfs zwakker en dunner worden, waardoor je je kwetsbaarder voelt dan normaal. Voelt dat voor jou zo? Zorg er dan voor dat je goed gehydrateerd blijft. Drink voldoende water. Verwen jezelf ook af en toe met een heerlijke zelfmassage met een natuurlijke olie. Zelfmassage, het liefst met verwarmde olie, helpt je om soepel te blijven. Daarnaast kalmeert het je zenuwen en verhoogt het je immuniteit. Dat is geen overbodige luxe in de herfst!

Merk jij ook dat je in de herfst meer last hebt van verstopping? Een opgeblazen buik en constipatie zijn veelvoorkomende herfstklachten, vooral voor Vata-types. Dat merk je niet alleen aan je buik maar ook aan je geest, omdat je hersenen en je darmen in direct contact met elkaar staan. Het is wetenschappelijk bewezen dat constipatie angst en depressie kan veroorzaken. Constipatie is ook een belangrijke veroorzaker van slapeloosheid. Let op de waarschuwingssignalen van je lichaam die voorafgaan aan verstopping; zoals winderigheid, een opgeblazen gevoel en donkerder ontlasting. Zo kun je van tevoren ingrijpen en voorkomen dat je er echt last van krijgt.

Voldoende gezonde vetten, zout, vocht en zuur eten versterken je spijsvertering en zorgen voor een regelmatige en gezonde stoelgang. Zorg er ook hiervoor dat je voldoende drinkt om gehydrateerd te blijven. Mijn favoriet is verse gemberthee.

Dit eet je in de herfst.

In september zijn er weer volop verse appels verkrijgbaar op bio-markten. Ze zijn nu op hun lekkerst en zoveel lekkerder dan de appels uit de winkel die al een jaar liggen te wachten! Appels zijn niet voor niets in de herfst op hun best. Hun verkoelende en laxerende eigenschappen helpen je eventuele restanten van zomerhitte in je lijf af te voeren. Ga eens naar een zelfpluk boomgaard om je eigen appels te plukken en bak een lekkere appeltaart of maak appelmoes van de appels die overblijven.

Groente die in de herfst op hun best zijn, zijn stevige wortelgroenten en granen zoals haver, basmatirijst, (zoete) aardappelen, pastinaak en pompoen. Zwaardere voedingsmiddelen zoals noten, sesamzaad en vlees zoals kip en zalm zijn zoet en zwaar en bieden tegenwicht aan de lichtheid van de herfst. Geroosterde wortelgroenten uit de oven met een stukje zalm is één van mijn favoriete gerechten in de herfst. Dit is ook de tijd bij uitstek om champignons, uien en knoflook te eten. Deze kalmeren je zenuwstelsel en bereiden je lichaam voor op de ‘winterslaap’. Heb je zin in zoetigheid? Neem dan een dadel, die geeft je een heerlijke ojas-opbouwende bevrediging van je zoete trek.

Zout voor een betere aarding.

Zout eten en voedsel met donkerdere kleuren bevatten aarde-elementen en helpen je meer geaard te voelen. Zout gaat droogte tegen en helpt om vocht vast te houden. Maak ‘s avonds bijvoorbeeld eens een missoep met zeewier en sesamzaad, zodat je je weer krachtig voelt. Het is heerlijk! Zeevruchten, vooral weekdieren zoals kokkels en oesters, zijn perfect om zoute eiwitten aan je maaltijd toe te voegen. Vermijd daarentegen zoveel mogelijk bitter, samentrekkend, licht en koud voedsel.

Zuur stimuleert je spijsvertering.

Voldoende zuur is ook heel belangrijk in de herfst. Zure smaken vermeerderen vocht in je lichaam en stimuleren je spijsvertering. Denk maar eens aan een citroen en kijk hoe je speekselklieren daarop reageren. ‘s Ochtends een glas lauw water met limoensap drinken is één van de beste dingen die je kan doen om je spijsvertering op gang te brengen. Zelfgemaakt appelmoes met cranberry’s is zowel zoet als zuur en is heel goed voor je spijsvertering. Voeg daarnaast voldoende gezonde vetten zoals roomboter, ghee en kokosolie toe aan je dieet om je darmen te smeren en voor een soepele stoelgang te zorgen.

Warm met kruiden.

Verwarmende kruiden en specerijen zoals zwarte peper, gember en kaneel helpen je spijsvertering te versterken. Als je je angstig of warrig voelt, kunnen kalmerende middelen als maanzaad en nootmuskaat je goed helpen. Een perfecte manier om te ontspannen voordat je gaat slapen, is het drinken van een beker gouden melk. Ik deel het recept graag met je:

Recept voor Gouden melk.

Dit heb je nodig:

• 1 kopje (noten)melk
• 1/2 tl biologische kurkuma longa
• 1/4 tl kaneel
• 1/4 tl kardemom
• snufje nootmuskaat
• snufje versgemalen peper
• 1/2 el ghee of kokosolie
• rauwe honing of maple syrup naar smaak

Zo maak je het:

Verwarm de melk met de specerijen langzaam in een steelpannetje. Voeg daarna de ghee of olie toe en wat honing of maple syrup. Als je honing gebruikt, wacht dan tot de melk wat afgekoeld is, zodat je de goede eigenschappen van de honing behoudt. Door het toevoegen van zwarte peper en wat vet, wordt de opname van kurkuma in je lichaam tot wel 1000 maal verhoogd.

Maak jezelf winterklaar!

In de herfst bereid je je lichaam voor op de lange koude winter die gaat komen. Zie het als een winter-APK; je zet in de herfst ook je winterbanden onder je auto om ervoor te zorgen dat je straks zonder problemen door de winter rijdt. Zorg er nu dus voor dat je straks in balans bent en gezond die winter door rijdt ;).
Wil je er meer over weten? In mijn gratis online masterclass vertel ik je hoe je jezelf winterklaar maakt.

Dit artikel is geschreven door Martine Keukenkamp.